
مدل های لایه بندی شبکه :
OSI Layer :
L7: Application
L6: Presentation
L5: Ssession
L4: Transportation
L3: Network
L2: Data Link
L1: Physical
مدل مرجع OSI مخفف واژه Open System Interconnection است و یک مدل فرضی برای درک مفاهیم شبکه است . این مدل به هیچ عنوان بصورت واقعی وجود نداشته و صرفا برای یادگیری و رفع اشکال و همچنین طراحی ساختارهای شبکه بکار می رود . در این مدل شبکه را به هفت لایه تقسیم بندی می کنیم که هر لایه به لایه پایین تر خود سرویسی را ارائه می دهد و این در حالی است که هر لایه وظیفه خاص خود را نیز بر عهده دارد . مدل مرجع دیگری نیز بنام TCP/IP وجود دارد که بصورت کاربردی بیشتر از OSI مورد استفاده قرار می گیرد اما بعنوان مدل درسی و مدل تئوری برای یادگیری مورد استفاده قرار نمی گیرد . حال به سراغ بررسی لایه های این مدل مرجع می رویم : لایه ها را از لایه شماره هفت به سمت پایین که لایه شماره یک است بر اساس روش انتقال اطلاعات از سیستم مبدا به سیستم مقصد بررسی می کنیم :
- لایه هفتم : Application layer یا لایه کاربردی : این لایه رابط بین کاربر و سیستم عامل محسوب می شود و همانطور که از اسمش پیداست ، شما بوسیله این لایه با نرم افزارهای کاربردی ارتباط برقرار می کنید برای مثال شما وقتی از نرم افزار Internet Explorer یا IEE برای ارسال درخواست باز کردن صفحه وبی مانند گوگل استفاده می کنید در حقیقت ار پروتکل HTTP برای ارسال درخواست خود توسط این نرم افزار اسفاده کرده اید که همه اینها در لایه هفتم از مدل OSI فعالیت می کنند . این لایه تنها لایه ای است که کاربر می تواند آن را بصورت ملموس حس کند و با آن ارتباط برقرار کند . از نمونه پروتکلهایی که در این لایه فعالیت می کنند می توان به HTTP ، FTP ، TELNET ، SNMP ، POP3 و مشابه آنها اشاره کرد.
- لایه ششم : Presentation layer یا لایه نمایش : همانطور که از اسم این لایه پیداست نحوه نمایش اطلاعات را به ما نشان می دهد . بعنوان مثال در این لایه تعیین می شود که اطلاعات چگونه رمز نگاری شود یا چگونه فشرده سازی شود . در این لایه قالب بندی داده ها انجام می شود و همچنین کپسوله سازی اطلاعات جهت ارسال در شبکه و هماهنگی با سیستم عامل جهت شیوه یا نوع ارسال اطلاعات تعین می شود.
- لایه پنجم : Session layer یا لایه نشست : در هنگام برقراری یک ارتباط بین دو کامپیوتر اصطلاحا یک جلسه یا نشست برقرار می شود .همانطور که در یک جلسه یک منشی جلسه وجود دارد که زمان شروع ، اطلاعاتی که در جلسه قرار است مطرح شود ، مدت زمان جلسه و زمان پایان آن را تعین می کند در کامپیوتر نیز این لایه وظیفه مدیریت این نشست بین کامپیوترها را بر عهده دارد . در حقیقت این لایه ۳ وطیفه بر عهده دارد که به ترتیب :make یا ایجاد کردن جلسه ،maintain یا مدیریت جلسه ،terminate یا پایان دادن به جلسه را بر عهده دارد .
- لایه چهارم : Transport layer یا لایه انتقال : این لایه یک اتصال منطقی ( و نه فیزیکی ) نقطه به نقطه بین دو پایانه ارتباط مثلا بین دو دستگاه کامپیوتر ایجاد می کند . در این لایه دو روش برای این کار وجود دارد :
- اتصال گرا ( connection-oriented ) : که مربوط به ارسال در پروتکل تی سی پی ( TCP ) است . در این پروتکل که اتصال گرا میباشد وظیفه کنترل جریان با قابلیت اعتماد بالا را دارد.
- غیر اتصال گرا ( connectionless ) : که مربوط به ارسال در پروتکل یو دی پی ( UDP ) است . ( این پروتکل غیر متصل میباشد و برخلاف TCP از سرعت بالا تری برخوردار است، اما قابلیت اعتماد آن کمتر است. )
- لایه سوم : Network layer یا لایه شبکه یا Router layer یا IP address layer : پروتکل معروف IP در این لایه کار می کند . روتینگ هم در این لایه انجام می شود.
- لایه دوم : Data link layer یا لایه ارتباط داده یا MAC address layer یا Hardware address layer یا Physical layer ، سوئیچها و پلها ( bridges ) و ایستگاههای اتصال بی سیم ( Wireless Access Points یا WAPs ) نیز در این لایه فعالیت می کنند.
- لایه اول : Physical layer یا لایه فیزیکی : جایی که اطلاعات تبدیل به صفر و یک میشوند و رهسپار کابل میشوند.هدف از این لایه برقراری ارتباط فیزیکی بین سیستم ها و یا کامپیوتر ها است.که از دوطریق Wired Media و یا Wireless صورت میگیرد.
مباحثی که در تکنولوژی های استاندارد های فیزیکی مطرح میشوند عبارتند از:
در انتقال دیجیتال : Encoding در مبدا و Decoding در مقصد.
در انتقال آنالوگ : Modulation در مبدا و Demodulation در مقصد.
ما دو نوع Encoding داریم:
Encoding 1:
۰ ==== ۰ ولت
۱ ==== ۵ ولت
Encoding 2:
۰۰ ==== ۰ ولت
۰۱ ==== ۱٫۵ ولت
۱۰ ==== ۳ ولت
۱۱ ==== ۵ ولت
پارامترهای استاندارد های فیزیکی که برای مهندسین شبکه اهمیت دارد:
- هزینه
- سرعت و پهنای باند
- مساحت تحت پوشش
انتخاب استاندارد فیزیکی مناسب برای شبکه بستگی به کاربرد دارد.
انواع استاندارد های فیزیکی:
استاندارد های فیزیکی LAN:
۱۰ BASE 2 & 10 BASE 5 ===> کابل های coaxial
۱۰ BASE T & 100 BASE T & 1000 BASE T ===> کابل های Twisted Pair
۱۰۰۰ BASE LX & 1000 BASE SX ===> فیبر های نوری
استاندارد های فیزیکی WAN:
Wireless : Wifi داخل شهری
Wimax داخل کشوری
VSAT بین المللی
Wire
در ادامه آموزش CCNA درباره مدل لایه ای TCP/IP بحث خواهیم کرد.
منبع: سایت سابیو